Mô hình dữ liệu quan hệ

Mô hình dữ liệu quan hệ là một loại MHDL được sử dụng trong hệ quản trị cơ sở dữ liệu. Nó đại diện cho dữ liệu dưới dạng các bảng có mối quan hệ với nhau thông qua các khóa chính và khóa ngoại. 

Và để tìm hiểu rõ hơn, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của R2S nhé!

Mô hình dữ liệu quan hệ là gì?

Mô hình dữ liệu quan hệ bao gồm nhiều quan hệ (Relation). Các thực thể và thuộc tính trong mô hình ERD sẽ được chuyển đổi thành quan hệ và thuộc tính của chúng. Các mối quan hệ sẽ được biểu diễn bằng khoá ngoại.

Ví dụ: MON_HOC (MaMon, TenMon, SoTinChi)

Qui ước ký hiệu

• Quan hệ: quy ước bởi các ký tự in hoa Q, R, S.
• Quan hệ Q có tập thuộc tính là: {A1,A2,..,An}: Q(A1,A2,..,An)

Khái niệm khoá trên các hệ quản trị CSDL

Khoá chính (Primary Key)

Khoá chính là gì? Khoá chính được xác định trong quan hệ Q khi các bộ dữ liệu trên khoá phân biệt với nhau. Mỗi quan hệ chỉ có thể có một khoá chính. 

Khoá ngoại (Foreign Key)

Khoá ngoại là gì? Trong hai quan hệ Q và R, khoá ngoại X là thuộc tính của R và đồng thời là khoá chính của Q. Tên của khoá ngoại và khoá chính có thể khác nhau.

Quy tắc chuyển đổi ERD sang mô hình DL quan hệ

Tập thực thể

Các thực thể sẽ được chuyển đổi thành các quan hệ có cùng tên và danh sách thuộc tính tương ứng. Thuộc tính khoá sẽ trở thành khoá chính của quan hệ. Ví dụ, nếu chuyển đổi một tập hợp các thực thể.

Mối kết hợp 1 – 1

Khi một thuộc tính được sử dụng làm khoá ngoại cho bảng khác hoặc ngược lại, ta gọi đó là mối quan hệ 1-1. Dưới đây là một ví dụ về mối quan hệ này.

Mối kết hợp 1 – N

Khoá ngoại bên nhiều được tạo bởi thuộc tính khoá bên 1. Dưới đây là ví dụ:

Mối kết hợp N – N

Để chuyển sang quan hệ mới, ta cần tạo ra một khóa chính bao gồm hai thuộc tính khóa từ hai quan hệ khác nhau. Nếu có thuộc tính kết hợp, ta cũng sẽ đưa vào quan hệ mới như một thuộc tính. Ví dụ:

Mối kết hợp 3 ngôi (Ba thực thể tham gia vào mối kết hợp)

Để chuyển sang quan hệ mới, ta cần có một khoá chính bao gồm 3 thuộc tính khoá của 3 thực thể tham gia vào mối kết hợp. Nếu có thuộc tính mối kết hợp, ta sẽ đưa nó vào quan hệ mới. Ví dụ:

Thuộc tính đa trị (Thuộc tính có nhiều giá trị cho một thể hiện)

Sau khi được chuyển sang quan hệ mới, thực thể sẽ có một khoá chính bao gồm cả thuộc tính đa trị và thuộc tính khoá. Tuy nhiên, thuộc tính đa trị sẽ không còn xuất hiện trên thực thể ban đầu. Ví dụ:

Mô hình dữ liệu quan hệ – Ví dụ

Yêu cầu: Xác định bản số và thực hiện chuyển sang mô hình dữ liệu quan hệ

Tổng kết bài học mô hình dữ liệu quan hệ

Mô hình dữ liệu quan hệ và các thành phần của nó Quy tắc chuyển mô hình thực thể kết hợp sang MHDL quan hệ bao gồm:

• Tập thực thể
• Mối kết hợp 1 – 1
• Mối kết hợp 1 – N
• Mối kết hợp N – N
• Mối kết hợp 3 ngôi
• Thuộc tính đa trị

Mô hình dữ liệu quan hệ – Bài tập thực hành

Bài thực hành số 1: Cho mô hình thực thể kết hợp sau

Yêu cầu: Chuyển ERD sang mô hình DL quan hệ

Bài thực hành số 2: Dựa vào mẫu hoá đơn bán hàng hãy thiết kế mô hình DL quan hệ

Trong quá trình xử lý thông tin của phiếu mượn sách trong thư viện, các thông tin quan trọng bao gồm: Ngày mượn, tên người mượn, địa chỉ, tên sách, tác giả và số lượng mượn. Để thiết kế cho phiếu mượn sách, chúng ta cần xác định các trường thông tin cần thiết để lưu trữ và truy xuất thông tin một cách hiệu quả. 

Bài thực hành số 3: Thiết kế cho phiếu mượn sách trong thư viện.

Trong đó bao gồm các thông tin: Số phiếu xác định được ngày mượn; Mã sinh viên xác định được tên sinh viên, mã lớp; Mã sách xác định được tên sách, nhà xuất bản, ghi chú

Kết luận

Mô hình dữ liệu quan hệ được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống quản lý csdl (Relational Database Management System – RDBMS) như MySQL, Oracle, SQL Server, và PostgreSQL.

Hãy hiểu để sử dụng mô hình này một cách inh hoạt và hiệu quả để tổ chức và truy xuất dữ liệu trong các ứng dụng và hệ thống thông tin.

Bài viết gốc được đăng tại: giasutinhoc.vn